Liệu Apple có thể giữ vị trí “công ty quyền lực nhất thế giới” vào năm 2023?
Tổng vốn hoá thị trường của bốn công ty lớn nhất tại Hoa Kỳ — Apple (AAPL) , Microsoft, Alphabet và Amazon — hiện đạt mức gần 6 nghìn tỷ USD. Apple là công ty duy nhất có vốn hoá thị trường hơn 2 nghìn tỷ USD vào thời điểm hiện tại.
Nhưng liệu Apple có thể tiếp tục giữ vị trí là “công ty quyền lực nhất thế giới” xét theo giá trị vốn hoá thị trường đến năm 2023?
Apple hiện đang thống trị thị trường điện tử tiêu dùng
Điều đáng ngạc nhiên đối với sự tăng trưởng của Apple là hoạt động kinh doanh chủ yếu của họ vẫn ở trong một lĩnh vực khét tiếng khó khăn: điện tử tiêu dùng. Steve Jobs – thông qua một chiến lược marketing đáng lưu ý nâng tầm những sản phẩm của Apple vươn lên trên mọi đối thủ khác – đã đưa công ty vào một vị trí giúp họ tiếp tục bán iPhone, iPad, AirPods và nhiều thiết bị nữa với giá cao hơn so với đối thủ cạnh tranh. Ví dụ: mẫu iPhone mới nhất được bán với giá hơn 1.000 USD tại Hoa Kỳ, trong khi Google Pixel mới nhất chỉ được bán với giá 599 USD. Tuy nhiên, khoảng một nửa số người mua iPhone mới ở Hoa Kỳ lại tiếp tục mua sản phẩm khác của “Nhà Táo”.
Apple hiện có vị trí hàng đầu trên thị trường điện thoại thông minh, máy tính bảng và thiết bị điện tử, chủ yếu là ở những nước phương Tây và châu Á giàu có. Trong năm tài chính 2022 (kết thúc vào ngày 24 tháng 9) Apple đã kiếm khoảng 316 tỷ USD doanh thu bán được từ mặt hàng phần cứng, gia tăng từ mức 297 tỷ USD của năm trước đó. Công ty cũng đã xây dựng nên một mảng kinh doanh phần mềm và dịch vụ có doanh thu cao hơn song hành bên với phần cứng của hãng. Mảng kinh doanh sẽ bao gồm những khoản phí thu được từ App Store và khoản chi trả nhiều tỷ đô la mỗi năm từ Alphabet khi mang công cụ tìm kiếm của Google lên iPhone, cũng như hơn chục triệu tài khoản đăng ký Apple Music và Apple TV. Năm ngoái, phân khúc dịch vụ đã đạt doanh thu 78 tỷ USD, tăng với trên mức 68 tỷ USD của năm 2021.
Suy thoái, lạm phát và việc lệ thuộc thị trường Trung Quốc
Cái hay trong chiến lược dịch vụ của Apple là mọi người không bắt buộc về việc mua iPhone mới hàng năm. Phân khúc này – hiện giữ 20% tổng doanh thu của Apple – có thể được đảm bảo phần nào trong bối cảnh suy thoái. Tuy nhiên, 80% còn lại của doanh nghiệp đang phụ thuộc vào nhu cầu mua hàng hoá cơ bản của người tiêu dùng. Và túi tiền của người tiêu dùng đang bị thu hẹp lại.
Đầu tiên, chúng ta đã trải qua hơn một năm lạm phát cao. Lạm phát đã ăn vào túi tiền của người tiêu dùng hiện nay và mọi người bắt đầu cắt giảm chi phí không cần thiết. Thứ hai, có một rủi ro lớn đáng kể rằng nỗ lực chống lạm phát thông qua việc mạnh tay nâng lãi suất của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ sẽ tiếp tục đẩy nền kinh tế rơi vào cuộc suy thoái trong năm 2023. Thứ ba, tỷ lệ tiết kiệm cá nhân đang ở mức thấp nhất trong lịch sử tại Hoa Kỳ.
Trong thời kỳ đầu tiên của đại dịch, khi nhiều người không thể đi chơi, đi mua sắm hay chi trả thêm những thứ cần thiết nữa như họ đã thực hiện trước đó, tỷ lệ tiết kiệm đã tăng vọt từ 15-30% thu nhập cá nhân — cao hơn nhiều so với phạm vi trung bình dài hạn khoảng 5-10%.
Ngoài ra, Trung Quốc gần đây cũng đã bắt đầu nới lỏng chính sách zero-COVID chặt chẽ và tự do hoá hoàn toàn nền kinh tế lần đầu tiên sau nhiều năm. Thoạt nhìn, động thái trên có thể là một điều tích cực cho chuỗi cung ứng của Apple. Tuy nhiên, tác động dây chuyền của việc để COVID-19 tràn lan ở Trung Quốc lại ít được nhắc đến. Số liệu không chính thức của Hoa Kỳ cho biết hơn 90% dân số đã được tiêm chủng những liều vắc-xin đầu tiên. Tuy nhiên, tỷ lệ người được tiêm chủng lặp lại thực tế thấp hơn nhiều. Và các nghiên cứu đã được tiến hành gần đây dự báo có hơn một triệu người ở Trung Quốc sẽ tử vong do COVID-19 trong vài tháng nữa hoặc trong năm tới. Điều đó sẽ dẫn đến một sự sụt giảm đáng kể trong nền kinh tế Trung Quốc và như vậy, nó hạn chế khả năng sản xuất của Apple.
Với tỷ lệ tiết kiệm của người tiêu dùng đạt mức quá thấp và rủi ro hoạt động sản xuất tại Trung Quốc bị trục trặc, năm 2023 có lẽ sẽ là một năm khó khăn hơn nữa cho hoạt động kinh doanh của Apple. Sẽ không có gì bất ngờ nếu Apple đưa ra dòng tiền tự do thấp hơn năm tài chính 2022 vào năm tài chính 2023.
Công ty nào sẽ có thể vượt mặt Apple?
Với hàng loạt thách thức trên, không loại trừ khả năng Apple sẽ chiếm vị trí công ty quyền lực nhất toàn cầu đến cuối năm sau. Nhưng nếu vậy, cái tên nào sẽ thay thế “Nhà Táo”? Hiện tại, cả cổ phiếu Amazon và Alphabet là khá rẻ. Nhưng sẽ cần phải trải qua các đợt điều chỉnh giá cực cao nhằm vượt lên giá trị vốn hoá thị trường của Apple, song có vẻ như họ chưa thể phát triển tốt hơn nữa chỉ trong một năm. Ứng cử viên số một sẽ vượt mặt Apple là Microsoft, công ty có mô hình kinh doanh hiệu quả hơn đáng kể so với nhà sản xuất iPhone.
Phần lớn hoạt động kinh doanh của Microsoft dựa trên việc bán đăng ký phần mềm và nhà cung cấp dịch vụ lưu trữ đám mây cho doanh nghiệp. Với mức tài sản 1,8 nghìn tỷ USD ngày nay của mình, rất có khả năng Microsoft sẽ chiếm ngôi vị công ty giá trị nhất toàn cầu trước cuối năm 2023.
